സ്വച്ഛ് ഭാരത് മിഷൻ - ഗ്രാമീണിൽ സംസ്ഥാനങ്ങളുടെയും കേന്ദ്രഭരണ പ്രദേശങ്ങളുടെയും വാർഷിക നിർവ്വഹണ പദ്ധതി (എ.ഐ.പി) ദേശീയ പദ്ധതി അനുമതി സമിതി പരിഗണിക്കും.

2025-26 സാമ്പത്തിക വർഷത്തേക്കുള്ള എല്ലാ സംസ്ഥാന/കേന്ദ്രഭരണ പ്രദേശങ്ങളുടെയും വാർഷിക നിർവ്വഹണ പദ്ധതികൾ പരിഗണിക്കുന്നതിനായി സ്വച്ഛ് ഭാരത് മിഷൻ ഗ്രാമീൺ (എസ്‌ബി‌എം-ജി) രണ്ടാം ഘട്ടത്തിന് കീഴിലുള്ള ദേശീയ പദ്ധതി അനുമതി സമിതിയുടെ (എൻ‌എസ്‌എസ്‌സി) ആറാമത് യോഗം ന്യൂഡൽഹിയിൽ നടന്നു.

ജലശക്തി മന്ത്രാലയത്തിലെ കുടിവെള്ള-ശുചിത്വ വകുപ്പ് (ഡിഡിഡബ്ല്യുഎസ്) സെക്രട്ടറി  അശോക് കുമാർ മീണയാണ് വെർച്വൽ മീറ്റിംഗിൽ അധ്യക്ഷത വഹിച്ചത്. ചടങ്ങിൽ സംസാരിച്ച ഡിഡിഡബ്ല്യുഎസ് സെക്രട്ടറി, 2025 മാർച്ച് വരെ 76% ഓഡിഎഫ് പ്ലസ് മോഡൽ വില്ലേജുകൾ നേടിയതിന് നാഷണൽ എസ്ബിഎം-ജി ടീമിനെയും, എംഒപിആർ, എംഒആർഡി, എംഒഎച്ച്യുഎ എന്നിവയുടെ എല്ലാ പിന്തുണയ്ക്കുന്ന മന്ത്രാലയങ്ങളെയും/വകുപ്പുകളെയും, സംസ്ഥാന/യുടികളിലെ ടീമുകളെയും പ്രശംസിച്ചു.

എ.ഐ.പി.കളെയും അതിലെ ലക്ഷ്യങ്ങളെയും കുറിച്ച് അഭിപ്രായപ്പെട്ടുകൊണ്ട്, എസ്.ബി.എം-ജി.യുടെ കീഴിലുള്ള പ്രശംസനീയമായ നേട്ടങ്ങളെ ഡി.ഡി.ഡബ്ല്യു.എസ് സെക്രട്ടറി പ്രശംസിക്കുകയും 2024-25 ൽ കൈവരിച്ച ശ്രദ്ധേയമായ പുരോഗതിയെ ഊന്നിപ്പറയുകയും ചെയ്തു. എല്ലാ സംസ്ഥാനങ്ങളുടെയും / കേന്ദ്രഭരണ പ്രദേശങ്ങളുടെയും, പങ്കാളികളുടെയും, ദേശീയ ടീമിന്റെയും കൂട്ടായ പരിശ്രമമാണ് ഇതിന് കാരണമെന്ന് അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു.

പരിപാടിയുടെ വിജയത്തിൽ നിർണായക പങ്ക് വഹിക്കുന്നത് പ്രാദേശിക സമൂഹങ്ങൾ, പങ്കാളികൾ, വനിതാ സ്വയം സഹായ സംഘങ്ങളുടെ (SHG) നിലവിലുള്ള ശൃംഖലകൾ എന്നിവയാണെന്ന് സെക്രട്ടറി DDWS അടിവരയിട്ടു. അവരെ പങ്കാളികളായി മാത്രമല്ല, സംരംഭങ്ങളെ മുന്നോട്ട് നയിക്കുന്ന നേതാക്കളായും ചിത്രീകരിച്ചു. പ്രാദേശിക തലത്തിൽ പരിപാടിയുടെ നടത്തിപ്പ്, സംയോജനം, സുസ്ഥിര ശ്രമങ്ങൾ എന്നിവയ്ക്ക് മേൽനോട്ടം വഹിക്കുന്നതിൽ സംസ്ഥാന ജല & ശുചിത്വ മിഷൻ (SWSM), ജില്ലാ ജല & ശുചിത്വ മിഷൻ (DWSM) എന്നിവയുടെ പ്രാധാന്യം അദ്ദേഹം എടുത്തുപറഞ്ഞു.

ഈ വർഷത്തെ ശുചിത്വ സംരംഭങ്ങളെ നയിക്കുന്ന മൂന്ന് അടിസ്ഥാന തത്വങ്ങൾ അദ്ദേഹം വിശദീകരിച്ചു. “ഒന്നാമതായി, ഗ്രാമപ്രദേശങ്ങളിൽ ഉൽപ്പാദിപ്പിക്കുന്ന ഖര, ദ്രവ മാലിന്യങ്ങളെല്ലാം ഉറവിടത്തോട് കഴിയുന്നത്ര അടുത്ത് തന്നെ കൈകാര്യം ചെയ്യണം. രണ്ടാമതായി, ഖര മാലിന്യ സംസ്കരണം, ദ്രവ മാലിന്യ സംസ്കരണം, മലമൂത്ര വിസർജ്ജന മാനേജ്മെന്റ് (FSM), പ്ലാസ്റ്റിക് മാലിന്യങ്ങൾ എന്നിവയിലേക്കുള്ള ഒരു സംയോജിത സമീപനവും സുസ്ഥിരമായ ODF പദവിയും പ്രധാന ശ്രദ്ധാകേന്ദ്രമായിരിക്കും. മൂന്നാമതായി, ഈ വർഷത്തിനുള്ളിൽ ഓരോ ഗ്രാമവും ODF പ്ലസ് മോഡൽ ഗ്രാമമായി മാറണം, ഒരു ഗ്രാമവും പിന്നിലാകുന്നില്ലെന്ന് ഉറപ്പാക്കുക. 2025 മാർച്ചോടെ, രാജ്യത്തുടനീളം 100% ODF പ്ലസ് മോഡൽ പദവി കൈവരിക്കുക എന്നതാണ് ദൗത്യത്തിന്റെ ലക്ഷ്യം, ”സെക്രട്ടറി DDWS പറഞ്ഞു.

വാഷ് അജണ്ട ശക്തിപ്പെടുത്തുന്നതിന് എസ്‌ബി‌എം-ജി ജെ‌ജെ‌എമ്മുമായി അടുത്ത് സഹകരിക്കണമെന്നും, ആരോഗ്യ മേഖല ഉൾപ്പെടെ എല്ലാ പ്രസക്തമായ അധികാരികളും സമഗ്രമായ ഒരു സമീപനത്തിനായി ഒരുമിച്ച് പ്രവർത്തിക്കുന്നുണ്ടെന്ന് ഉറപ്പാക്കണമെന്നും അദ്ദേഹം ഊന്നിപ്പറഞ്ഞു. 50% ത്തിലധികം ഗ്രാമങ്ങൾ ഇപ്പോഴും പരിശോധനയ്ക്കായി കാത്തിരിക്കുന്നതിനാൽ, എസ്‌ബി‌എം-ജി ഘട്ടം-II ന്റെ ഈ അവസാന നിർവ്വഹണ വർഷം പരമാവധി പ്രയോജനപ്പെടുത്തിക്കൊണ്ട് ഈ നിർണായക പ്രക്രിയ പൂർത്തിയാക്കേണ്ടതിന്റെ പ്രാധാന്യം അദ്ദേഹം അടിവരയിട്ടു.

എസ്.ബി.എം-ജി ജോയിന്റ് സെക്രട്ടറിയും മിഷൻ ഡയറക്ടറുമായ ജിതേന്ദ്ര ശ്രീവാസ്തവ, എസ്.ബി.എം-ജി രണ്ടാം ഘട്ടത്തിന്റെ നേട്ടങ്ങളെക്കുറിച്ചും 2025-26 സാമ്പത്തിക വർഷത്തേക്കുള്ള ഭൗതികവും സാമ്പത്തികവുമായ ലക്ഷ്യങ്ങളെക്കുറിച്ചും ഒരു അവതരണം നടത്തി.

എല്ലാ സംസ്ഥാന/കേന്ദ്രഭരണ പ്രദേശങ്ങൾക്കുമുള്ള 2025-26 ലെ വാർഷിക നിർവ്വഹണ പദ്ധതിക്ക് അംഗീകാരം നൽകിയാണ് യോഗം അവസാനിച്ചത്. 2025-26 ഓടെ ഒരു ODF പ്ലസ് മോഡൽ ഗ്രാമീണ ഇന്ത്യ കൈവരിക്കുന്നതിനുള്ള ശ്രമങ്ങൾക്ക് സംസ്ഥാന/കേന്ദ്രഭരണ പ്രദേശങ്ങളെ അഭിനന്ദിക്കുകയും അഭിലഷണീയമായ ലക്ഷ്യം കൈവരിക്കുന്നതിനുള്ള കൂട്ടായ ശ്രമങ്ങൾക്ക് ഊന്നൽ നൽകുകയും ചെയ്തു.

യോഗത്തിൽ എൻ‌എസ്‌എസ്‌സി അംഗങ്ങൾ - ഡി‌ഡി‌ഡബ്ല്യു‌എസ് ജോയിന്റ് സെക്രട്ടറിയും സാമ്പത്തിക ഉപദേഷ്ടാവും; പഞ്ചായത്ത് രാജ് മന്ത്രാലയത്തിൽ നിന്നും ഭവന, നഗരകാര്യ മന്ത്രാലയത്തിൽ നിന്നുമുള്ള ജോയിന്റ് സെക്രട്ടറി, പ്രതിനിധികൾ; എസ്‌ബി‌എം-ജി, ഡി‌ഡി‌ഡബ്ല്യു‌എസ്, എസ്‌ബി‌എം & എം‌ഡി; സംസ്ഥാനങ്ങളുടെയും യു‌ടികളുടെയും ഗ്രാമീണ ശുചിത്വത്തിന്റെ ചുമതലയുള്ള എ‌സി‌എസ് / പ്രൈമറി സെക്രട്ടറി / സെക്രട്ടറി എന്നിവർ പങ്കെടുത്തു. എൻ‌എസ്‌എസ്‌സിയുടെ അനൗദ്യോഗിക അംഗങ്ങളും പങ്കെടുത്തു.